عید شما مبارک
أغفل النّاس من لم یتّعظ بتغیّر الدّنیا من حال إلى حال
غافلتر از همه مردم کسى است که از تغیر احوال جهان پند نگیرد
علت اینکه چهارشنبه سوری به شکل امروزی اش در ایران کهن و آیین زرتشت نبوده، بسیار ساده است چون در تقویم باستانی ایرانیان اصلا چهارشنبه و ایام هفته وجود نداشته است. تقویم ایران باستان شامل دوازده ماه سی روزه بوده و در سال کبیسه پنج روز به سال اضافه می کردند. هر کدام از روزهای ماه را نیز به نام یکی از فرشتگان نامگذاری کرده بودند. بنابراین اصلا چهارشنبه ای وجود نداشته و اساسا تقسیم بندی روزهای ماه به هفته به بعد از ورود اسلام به ایران باز می گردد.
در کتاب تاریخ بخارا اشاره شده که منصور بن نوح از شاهان سامانی در نیمه اول سده چهارم هجری جشنی را برگزار می کند که موجب آتش سوزی در قصر او نیز می شود:
«..... و چون امیر سدید منصور بن نوح به ملک بنشست اندر ماه شوال سال سیصد و پنجاه به جوی مولیان، فرمود تا آن سرای ها را دیگر بار عمارت کردند و هر چه هلاک و ضایع شده بود بهتر از آن به حاصل کردند. آن گاه امیر سدید به سرای بنشست و هنوز سال تمام نشده بود که چون شب سوری چنانکه عادت قدیم است، آتشی عظیم افروختند. پاره ای آتش به جست و سقف سرای در گرفت و دیگر باره جمله سرای بسوخت و امیر سدید هم در شب به جوی مولیان رفت .....»(تاریخ بخارا – تالیف ابوبکر محمد بن جعفر نرشخی به نقل از عصر ایران)
آنچه از این بخش برداشت می شود این است که بطور یقین این جشن در 350 هجری و در ماه شوال که مصادف با پایان سال شمسی بوده توسط یکی از شاهان سامانی در بخارا و جوی مولیان برگزار شده است و آنجا که نگارنده به «عادت قدیم است» اشاره می کند مشخص می شود که این جشن از سالها و بلکه سده های پیش در ایران رایج بوده است. اما هیچ اشاره ای به روز آن نشده، یعنی شب چهار شنبه سوری.
چهارشنبه سوری که ما امروزه شاهد آن هستیم ملقمه ای است از آیین "جشن سور" ایرانیان باستان + نحوست چهارشنبه در نزد اعراب + ترقه بازی چینی ها
در روزشماری قدیم اعراب، چهار شنبه روز منحوس و نا مبارکی شمرده می شده است. لذا سعی می کردند شب چهار شنبه را که نحس و نا مبارک بوده را با جشن و سرور بگذرانند و در آن شب و روز دست از خرید و فروش و کسب و کار بکشند چرا که اعتقاد داشتند به دلیل نحسی چهار شنبه هر معامله و کسبی که در آن شب و روز نیز انجام شود نامبارک خواهد بود، جاحظ در تالیف خود به چهار شنبه یا یوم الرباع اشاره میکند و میگوید: « وَ الاِربَعاء یَوم ضنک و نَحس »(به نقل از عصر ایران)
همچنین منوچهری دامغانی نیز در یکی از اشعار خود به نحسی این روز اشاره کرده و گفته :
چهار شنبه که روز بلاست باده بخور بسا تکین می خور تا به عافیت گذرد
بر اساس تعلیمات زرتشت آتش یکی از مخلوقات اهورا مزدا می باشد و بر خلاف یک تصور نابجا تقدیس آتش نه به دلیل پرستش آن که در واقع نوعی نشانه و اثر از روشنایی و حقیقت اهورا مزدا می باشد و نقشی کنایه ای دارد. چنانچه فردوسی می گوید:
نگویی که آتش پرستان بَدند پرستندگان پاک یزدان بُدند
سور در لغات به معنای جشن و سرور است. اما آنچه که امروزه به عنوان چهارشنبه سوری برگذار می شود و از انواع ترقه ها و وسایل خطرناک آتش بازی استفاده می شود به هیچ وجه به سور و جشن ارتباطی ندارد و با رسوم کهن ایرانی هم نسبتی ندارد. گزارشهای تاریخی قبل از میلاد مسیح نشان می دهد که ترقه بازی رسم چینی ها بوده که با ورود غربی ها به این معادله انواع وسایل ترقه بازی به شیوه نوین که ازجذابیت و البته مخاطرات بیشتری برخوردار هستند ساخته شده است. این بخش نیز امروزه به چهارشنبه سوری اضافه شده است.
بنابراین چهارشنبه سوری امروزی ما ملقمه ای است از آیین "جشن سور" ایرانیان باستان + نحوست چهارشنبه در نزد اعراب + ترقه بازی چینی ها و در واقع آنچه که امروزه در عمل از چهارشنبه سوری دیده می شود بیشتر چهارشنبه سوزی است تا چهارشنبه سوری.
محضر مبارک حضرت آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری
با سلام و تحیت وافر، ضمن عرض تسلیت به مناسبت شهادت امام حسن عسکری(ع) در سالروز آغاز ولایت و امامت حضرت حجت بن الحسن المهدی(عج) دستگیری شرور تروریست عبدالمالک ریگی عنصر خبیث و با سابقه شرق کشور را که با تلاش سربازان گمنام امام زمان(عج) انجام شده است خدمت حضرتعالی تبریک و تهنیت می گویم و دعای خیر شما را استدعا دارم.
امیدوارم با عنایت ویژه خداوند سبحان و انفاس قدسیه ائمه معصومین (علیهم الاف تحیه و الثناء) و رهنمودهای حکیمانه حضرتعالی در راه حفظ اقتدار جمهوری اسلامی و تامین امنیت مردم مومن و صبور کشورمان بیش از پیش ادای وظیفه نماییم.
ریگی کیست؟
